Sünek Olmayan Davranışa Karşı Gelen İç Kuvvetleri Hesabı (4.3.5.3)
Sünek olmayan davranışa karşı gelen azaltılmış iç kuvvetler Tablo 4.1 ’den seçilen D katsayısı ile otomatik arttırılır.
SİMGELER
D = Dayanım Fazlalığı Katsayısı
R = Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı
Taşıyıcı sistem elemanlarının sünek olmayan davranışına karşı gelen azaltılmış iç kuvvetler için Dayanım Fazlalığı Katsayısı çarpan olarak kullanılacaktır (D > 1). Bu iç kuvvetler betonarme elemanlarda kesme kuvveti, çelik elemanlarda birleşimlere etkiyen kuvvetler gibi gevrek göçmeye sebep olan iç kuvvetlerdir.
Ancak, süneklik düzeyi yüksek taşıyıcı sistemlerde D katsayıları ile büyütülen iç kuvvetler, kapasite tasarımı ilkesi ’nin gereği olarak tanımlanmış (izin verilen) kesitlerdeki akma durumu ile uyumlu iç kuvvetlerden daha büyük alınmamaktadır.
Örneğin bir betonarme kolonda, deprem etkilerinden oluşan kesme kuvvetleri Dayanım Fazlalığı Katsayısı D ile çarparak elde edilmektedir. Kesme kuvveti gevrek göçme davranışı gösterdiği için 4.3.5.3 'e göre deprem etkilerinden oluşan iç kuvvetlerin Dayanım Fazlalığı Katsayısı D ile çarpılması gerekir.
Süneklik düzeyi yüksek taşıyıcı sistemlerde D katsayısı ile büyütülen iç kuvvetler, kapasite tasarımı ilkesine bağlı tanımlanan akma durumu ile uyumlu iç kuvvetlerden büyük alınamaz. Yine aynı betonarme kolon örneğini verecek olursak TBDY Bölüm 7.3.7 'de anlatılan Kolonların Kesme Güvenliği bu duruma bir örnektir. Bu bölümde hesaplanan tasarım kesme kuvvetleri, kapasite tasarımı ilkesine bağlı tanımlanan kolonların akma durumu ile uyumlu iç kuvvetlerdir. Bu nedenle TBDY Bölüm 7.3.7 'de anlatılan “Düşey yükler ile birlikte depremden hesaplanan D ile artırılmış kesme kuvvetinin toplamının, Denk.(7.9) ile hesaplanan Ve ’den küçük olması durumunda, Ve yerine bu kesme kuvveti kullanılacaktır.” ifadesi bu ilke ile uyumludur.
