Ek Dışmerkezlik Etkisinin Modellenmesi
4.5.10.1 – Deprem yer hareketinin binaya etkisinde ve taşıyıcı sistemin rijitlik ve kütle dağılımındaki olası belirsizlikleri gözönüne almak üzere ek dışmerkezlik etkisi tanımlanmıştır.
4.5.10.2 – Kat döşemelerinin 4.5.6.4’e göre kendi düzlemleri içinde rijit diyafram olarak modellenmeleri durumunda,
(a) 4.5.9.3’e göre kat kütle merkezinde (ana düğüm noktası) tanımlanan kat kütlesi esas alınarak her bir deprem doğrultusunda deprem hesabı yapılacaktır.
(b) Kat kütle merkezine (ana düğüm noktası) etkiyen yatay deprem yükleri, gözönüne alınan deprem doğrultusuna dik doğrultudaki kat boyutunun +%5’i ve −%5’i kadar kaydırılacak ve bu durumlar için de ayrıca deprem hesabı yapılacaktır.
(c) Deprem hesabının 4.7’ye göre yapılması durumunda modelleme kolaylığı bakımından deprem yükünün kaydırılması yerine, kat kütle merkezinde (ana düğüm noktası) etkiyen eşdeğer deprem yükü FiE(X) ile birlikte Denk.(4.17) ile verilen ek kat burulma momenti’nin gözönüne alınması uygundur.
Burada e, %5’lik ek dışmerkezliği göstermektedir.
(d) Deprem hesabının 4.8’e göre modal yöntemlerle yapılması durumunda modelleme kolaylığı bakımından deprem yükünün kaydırılması yerine, kat kütle merkezinde (ana düğüm noktası) tanımlanan kat kütlesi mi ile birlikte, kat kütle eylemsizlik momenti miθ ’ya Denk.(4.18) ile verilen Δmiθ artımının eklenmesi uygundur.
4.5.10.3 – Deprem hesabının 4.7 veya 4.8.2’ye göre tek doğrultulu deprem etkisi altında yapılması durumunda her bir doğrultu için ek dışmerkezlik gözönüne alınır. Hesabın 4.8.3’e göre aynı anda etkiyen iki doğrultulu deprem etkisi altında yapılması durumunda da, her iki doğrultu için dışmerkezlikler ayrı ayrı uygulanacaktır.
4.5.10.4 – Kat döşemelerinin 4.5.6.2’ye göre kendi düzlemleri içindeki yerdeğiştirmelere ilişkin serbestlik derecelerini içermek üzere iki boyutlu levha (membran) sonlu elemanlar ile modellenmesi durumunda,
(a) Oluşturulan bu modelle, dışmerkezlik etkisi olmaksızın, deprem hesabı yapılacak, döşemelerde ve döşemeler dışındaki taşıyıcı sistem elemanlarında iç kuvvetler ve yerdeğiştirmeler elde edilecektir. Döşemeler için elde edilen büyüklükler döşeme tasarımında gözönüne alınacaktır.
(b) Dış merkezlik etkisinin gözönüne alınabilmesi için düzlem içi sonlu eleman serbestlik dereceleri için rijit diyafram varsayımı yapılacak ve 4.5.10.2’de tanımlandığı şekilde kat kütle merkezleri kaydırılacaktır. Ek dışmerkezliğin döşemeler ve kirişler dışındaki taşıyıcı sistem elemanlarına etkisinin belirlenmesi için rijit diyafram modellemesini esas alan ikinci bir deprem hesabı yapılacaktır.
(c) Döşemeler ve kirişler dışındaki taşıyıcı sistem elemanları için tasarıma esas iç kuvvetler ve yerdeğiştirmeler (a) ve (b)’de elde edilenlerin zarfı (elverişsiz olanları) olarak belirlenecektir.
Sonraki Konu
İlgili Konular