İkinci Mertebe Etkileri
SİMGELER
D | Dayanım fazlalığı katsayısı |
R | Taşıyı sistem davranış katsayısı |
θII,i(X) | (X) deprem doğrultusunda her bir i’inci kat için tanımlanan ikinci mertebe gösterge değeri |
θII,max(X) | (X) deprem doğrultusunda tanımlanan maksimum ikinci mertebe gösterge değeri |
Vi(X) | (X) deprem doğrultusunda i’inci kattaki azaltılmış kat kesme kuvveti [kN] |
hi | i’inci katın yüksekliği [m] |
∆i,ort(X) | (X) deprem doğrultusunda ardışık iki kat arasındaki yerdeğiştirme farkını ifade eden ortalama azaltılmış göreli kat ötelemesi [m] |
wk | k’ıncı kata etkiyen toplam ağırlık [kN] |
βII(X) | İkinci mertebe büyütme katsayısı |
4.9.2.1 – Gözönüne alınan (X) deprem doğrultusunda her bir i’inci katta Denk.(4.35) ile İkinci Mertebe Gösterge Değeri θII,i(X) hesaplanacaktır.
Bu bağıntıdaki (∆i(X) )ort , i’inci kattaki kolon ve perdelerde (X) deprem doğrultusunda hesaplanan azaltılmış göreli kat ötelemelerinin kat içindeki ortalama değeri olarak 4.9.1’e göre bulunacaktır.
4.9.2.2 – Tüm katlar için hesaplanan θII,i(X)’lerin maksimum değeri θII,max(X) ’ın Denk.(4.36)’da verilen koşulu sağlaması durumunda, ikinci mertebe etkilerinin tasarıma esas iç kuvvetlerin hesabında gözönüne alınması gerekli değildir.
Bu durumda yerel ikinci mertebe etkileri, yürürlükteki betonarme ve çelik yönetmeliklerine göre eleman tasarımında gözönüne alınabilir. Denk.(4.36)’da R ve D, bina taşıyıcı sistemi için Tablo 4.1’de verilen taşıyıcı sistem davranış katsayısı ve dayanım fazlalığı katsayısı’nı, Ch ise taşıyıcı sistemin doğrusal olmayan histeretik davranışına bağlı olarak tanımlanan bir katsayıyı göstermektedir. Betonarme binalarda Ch = 0.5, çelik ve kompozit kolonlu binalarda ise Ch =1 alınacaktır.
4.9.2.3 – Tüm katlar için hesaplanan θII,i(X) ’lerin maksimum değeri θII,max(X)’ın Denk.(4.36)’da verilen koşulu sağlamaması durumunda, gözönüne alınan (X) deprem doğrultusu için tüm iç kuvvetler aşağıda Denk.(4.37) ile tanımlanan ikinci mertebe büyütme katsayısı βII(X) ile çarpılarak arttırılacaktır.
Bu durumda uygulanabilecek diğer bir seçenek, taşıyıcı sistemin rijitlik ve/veya dayanımının uygun şekilde arttırılarak deprem hesabının yenilenmesidir.
4.9.2.4 – Yukarıdaki işlemler (X)’e dik (Y) deprem doğrultusu için de yapılacaktır. 3.3.1’de verilen tanıma göre dıştan rijit perdelerle çevrelenen bodrumların bulunduğu binalarda ikinci mertebe etkileri, binanın bodrum katlarının üstündeki üst bölüm için gözönüne alınacaktır.
Sonraki Konu
İlgili Konular