Binaların Üst ve Alt Bölümlerinde Farklı R ve D Katsayılarının Kullanılması
SİMGELER
D = Dayanım Fazlalığı Katsayısı
Dalt = Binanın alt bölümüne uygulanan Dayanım Fazlalığı Katsayısı
Düst = Binanın alt bölümüne uygulanan Dayanım Fazlalığı Katsayısı
R = Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı
Ral t = Binanın alt bölümüne uygulanan Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı
(Ra)alt = Binanın alt bölümüne uygulanan Deprem Yükü Azaltma Katsayısı
(Ra)n,alt = n’inci titreşim modunda binanın alt bölümüne uygulanan Deprem Yükü Azaltma Katsayısı
Rüst = Binanın alt bölümüne uygulanan Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı
(Ra)üst = Binanın üst bölümüne uygulanan Deprem Yükü Azaltma Katsayısı
(Ra)n,üst = n’inci titreşim modunda binanın üst bölümüne uygulanan Deprem Yükü Azaltma Katsayısı
T = Doğal titreşim periyodu
Tn = n ’inci moda ait doğal titreşim periyodu
Tp(X) = (X) deprem doğrultusunda binanın hakim doğal titreşim periyodu
νn(X) = Binanın alt bölümü için n ’inci modda uygulanan eşdeğer deprem yükü azaltma katsayısının hesabında kullanılan katsayı
νalt(X) = Binanın alt bölümünün kendi titreşiminden oluşan azaltılmış iç kuvvetleri hesaplamak için kullanılan katsayı
νn,alt(X) = n ’inci modda binanın alt bölümünün kendi titreşiminden oluşan azaltılmış iç kuvvetleri hesaplamak için kullanılan katsayı
νüst(X) = Binanın üst bölümünden alt bölümüne aktarılan iç kuvvetleri hesaplamak için kullanılan katsayı
νn,üst(X) = n’inci modda binanın üst bölümünden alt bölümüne aktarılan iç kuvvetleri hesaplamak için kullanılan katsayı
4.3.6. Binaların Üst ve Alt Bölümlerinde Farklı R ve D Katsayılarının Kullanılması
Üst ve alt bölümlerinde birbirinden farklı R ve D katsayılarının kullanıldığı binalarda 4.3.6.1 veya 4.3.6.2 ’de verilen kurallara göre hesap yapılacaktır. 3.3.1 ’de verilen tanıma göre dıştan rijit perdelerle çevrelenen bodrumların bulunduğu binalarda da bu kurallar uygulanabilir. Alternatif olarak 4.7.5 veya 4.8.5 ’te açıklanan kurallara göre de hesap yapılabilir.
4.3.6.1 – 4.7 ’de açıklanan Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile taşıyıcı sistemin tümü (üst bölüm + alt bölüm) gözönüne alınarak yapılan hesapta;
(a) Üst bölüm ’deki taşıyıcı sistem elemanlarının sünek davranışına karşı gelen azaltılmış iç kuvvetler, üst bölüm için Tablo (4.1) ’den seçilen Rüst ve Düst katsayıları ve gözönüne alınan (X) deprem doğrultusundaki hakim doğal titreşim periyodu Tp(X) ’e bağlı olarak Denk.(4.1) ’den hesaplanan Deprem Yükü Azaltma Katsayısı (Ra)üst kullanılarak elde edilecektir.
(b) Üst bölüm ’deki taşıyıcı sistem elemanlarının sünek olmayan davranışına karşı gelen azaltılmış iç kuvvetler ise, (a) ’da elde edilen iç kuvvetlerin Düst katsayısı ile çarpımından elde edilecektir.
(c) Alt bölüm ’deki taşıyıcı sistem elemanlarının sünek davranışına karşı gelen azaltılmış iç kuvvetler için eşdeğer deprem yükü azaltma katsayısı (Ra)alt Denk.(4.4) ile belirlenecektir:
Bu denklemdeki ν(X) katsayısı aşağıda verilmiştir:
Denk.(4.5a) ’daki ilk terim νüst(X) , üst bölüm ’den alt bölüm ’e aktarılan azaltılmış kuvvetleri, ikinci terim (X) νalt(X) ise alt bölüm ’ün kendi titreşiminden oluşan azaltılmış kuvvetleri hesaplamak için kullanılan katsayılara karşı gelmektedir. (Ra)alt alt bölüm ’deki taşıyıcı sistem için Tablo (4.1) ’den seçilen Ralt ve Dalt katsayılarına ve Tp(X) ’e bağlı olarak Denk.(4.1) ’den hesaplanan Deprem Yükü Azaltma Katsayısı ’nı göstermektedir. νüst(X) , azaltılmamış deprem yükleri altında üst bölüm ’ün taban kesme kuvvetinin tüm taşıyıcı sistem’in (üst bölüm + alt bölüm) taban kesme kuvvetine oranı olarak tanımlanır.
(d) Alt bölüm ’deki taşıyıcı sistem elemanlarının sünek olmayan davranışına karşı gelen azaltılmış iç kuvvetler (c) ’de elde edilen iç kuvvetlerin aşağıda tanımlanan eşdeğer dayanım fazlalığı katsayısı ile çarpımından elde edilecektir:
:d_czg_alt:
4.3.6.2 – 4.8 ’de açıklanan Modal Hesap Yöntemleri ile taşıyıcı sistemin tümü (üst bölüm + alt bölüm) gözönüne alınarak yapılan hesapta,
(a) Denk.(4.4), Denk.(4.5) ve Denk.(4.6) ’daki tüm işlemler, her bir n ’inci titreşim modu için ve ilgili doğal titreşim periyodu Tn gözönüne alınarak uygulanacaktır. n ’inci modda Denk.(4.5b) ’deki taban kesme kuvvetleri oranı yerine, aynı modda bu kesme kuvvetlerine karşı gelen modal etkin kütleler’in oranı da kullanılabilir (Bkz. 4B.1.4).
(b) Ralt < Rüst olan rijit bodrumlu binalarda, bütün titreşim modları için Denk.(4.5b) ’den νn,üst(X) ’ün hesaplanmasından kaçınılması durumunda, daima daha elverişsiz sonuç veren νn,üst(X) = 0 varsayımı yapılabilir. Bu durumda, alt bölüm için n ’inci modda aşağıdaki basitleştirmeler yapılabilir:
4.3.2.3 ’e göre bodrumlar için Dalt =1.5 alınacaktır.
İlgili Konular