Kiriş Betonarme Tasarım

Özet Bilgi

İmlecin bulunduğu satıra ilişkin özet bilgi Katı, Adı, Pozu formatında diyaloğun adı kısmında verilmektedir.

Örneğin Bodrum Kat, K1

Shift tuşu kullanımı

Bu sekmede Shift tuşu ile birden fazla satır seçebilir, değeri değiştirilmeye açık herhangi bir hücreye çift tıklayarak değer girebilir ve o değerin seçili tüm satırlar için uygulanmasını olmasını sağlayabilirsiniz.

Ctrl tuşu kullanımı

Ctrl tuşu ise arada kalan satırları tek tek seçer.

Donatı hesap makinesi

Seçilen çap ve aralık için donatı miktarını alan cinsinden hesaplar.

Seç

İmlecin bulunduğu satırdaki objeyi seçer. Betonarme diyalog kapatıldığında seçilen eleman için işlem yapabilirsiniz.

Tüm Katlar

Kirişleri tüm kat boyunca ekranda listeler.

Filtre

Belirli koşullar tanımlayarak sadece o koşulu sağlayan elemanları süzmek için kullanılır.

Önceki

İmleç bir önceki satıra gider.

Sonraki

İmleç bir sonraki satıra gider.

Betonarme

Eleman betonarmesini tekrar yapar. Betonarme ile donatıya bağlı yönetmelik hesapları da tekrar yapılır. Önemli değişikliklerde betonarme yerine yapı analizini tekrarlamanız daha uygun olabilir.

Tamam

Yapılan değişiklikleri kayıt ederek diyaloğu kapatır.

İptal

Yapılan değişiklikleri kayıt etmeden diyaloğu kapatır.

DS

Donatı sabitleme  sütunudur. İşaretli ise donatı sabitlenir. Kiriş donatılarında değişiklik yapıldığında DS otomatik olarak işaretlenir ve betonarme yapıldığında kiriş donatısı da sabit kalır. DS işaretli değilse, betonarme yapıldığında, kiriş donatıları, donatı seçim koşullarına göre tekrar belirlenir.

Poz

Kirişin plandaki adıdır. (K1, K101, K10 vb) Olumsuzluk durumunda ismin yanında olumsuzlukla ilgili terim eklenir.  K101(M) gibi.

Kat

Kirişin bulunduğu katın adı bu hücrede görünür.

B, H

Kirişin sırasıyla genişliği ve yüksekliğidir. B ve H hücrelerinde çift tıklayarak boyutları değiştirme imkanınız vardır. Boyut değiştirildiğinde değiştirilen boyutlara göre kiriş donatı hesabı o kiriş için yapılır.

Sol üst

Kirişin sol mesnet kesitinin üstünde bulunan donatının adet ve çap cinsinden değeridir.  Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Sol alt

Kirişin sol mesnet kesitinin altında bulunan donatının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Montaj

Kiriş montaj donatısının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Pilye

Kiriş pilye donatısının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Düz

Kiriş düz donatısının adet ve çap cinsinden değeridir .Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Sağ üst

Kirişin sağ mesnet kesitinin üstünde bulunan donatının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Sağ alt

Kirişin sağ mesnet kesitinin altında bulunan donatının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Enine

Kiriş etriyesinin sırasıyla orta bölge ve sıklaştırma bölgesindeki çapı ve aralığıdır. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Gövde

Kiriş gövde donatısının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Donatılar bölümü (mevcut - gereken - fazla)

Kirişin sol mesnetinde, üst ve alt; ortada; açıklık ve  montaj; sağ mesnette; üst ve alt olmak üzere mevcut/gereken ve fazla şeklinde donatı alanlarının toplamı verilir. Hemen altında ayrıca, donatı hesabının hangi yükleme kombinasyonundan yapıldığı ve o kombinasyona ait moment değerleri de yazılır.

Sol moment0= Kiriş sol mesnetinde, moment sıfır noktasının, kiriş sol ucuna olan mesafesidir. Değer istenirse değiştirilebilir. Kiriş detaylarında pilyenin kırım mesafesi,  buraya yazan değer kadar alınır.

Sağ moment0= Kiriş sağ mesnetinde, moment sıfır noktasının, kiriş sağ ucuna olan mesafesidir. Değer istenirse değiştirilebilir. Kiriş detaylarında pilyenin kırım mesafesi,  buraya yazan değer kadar alınır.

Tasarım kesme kuvveti (Ve)

Etriye hesabında kullanılan dizayn kesme kuvvetidir.  

Süneklik düzeyi yüksek kirişlerde;
Ve = Vdy ± ( Mpi + Mpj )  /  ln
Vd: Yük katsayıları ile çarpılmış düşey yükler ve depremin ortak etkisi altında hesaplanan kesme kuvvetidir.
Mpi, Mpj: Sol ve sağ ucu taşıma gücü momentleridir.  Süneklik düzeyi normal kirişlerde;
Vd değeri direk Ve olarak alınır.

Vmaks

Kesitin taşıyabileceği maksimum kesme kuvvetidir.
Vmaks= 0.22 fcd bw d
Ve <= Vmaks veya Ve<=Vr olmalıdır, aksi durumda kesit yetersizdir. Bu durumda söz konusu kiriş için kesit yetersiz uyarısı verilecektir.

Vcr

Eğik çatlamayı oluşturan kesme kuvvetidir.
Vcr: 0.65 fctd bw d

Vc

Beton tarafından taşınan kesme kuvvetidir.
Ve - Vdy >= 0.5 Vd ise Vc=0 alınır.
Aksi durumda, Vc= 0.8 Vcr hesaplanır.
Vd: Yük katsayılarıyla çarpılmış düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan kesme kuvvetidir.

Vr

Kesitin taşıyabileceği maksimum kesme kuvveti değeridir. Etriye hesabında kullanılan dizayn kesme kuvveti Ve'nin Vr'yi aşmasına izin verilmez.

Vr'nin hesabında izlenen yol:
Vw: Kesme donatısının kesme dayanımına katkısıdır.
Vw= (Asw/s)  * fywd * d
Vr= Vc + Vw
Pilyenin kesme kuvvetine katkısı hiç zaman kesme hesabına katılmaz.

Yükleme

Ve değerini veren yükleme kombinasyonun adıdır.

Uç

Kesme hesabının yapıldığı mesnet... (sol ve ya sağ)

asw/s

Kesme kuvveti hesabı sonucunda sıklaştırma bölgesi için bulunan tek kollu etriyenin 1 metresindeki alanıdır. Ve hesaplanır.

Ve = Vdy ± ( Mpi + Mpj )  /  ln

Ve>Vmaks veya Ve>Vr ise kesit yetersizdir.

Ve= (Asw/s)*fywd*d + 0.8 Vc formülünden Asw/s hesaplanır. S, 1 metre kabul edilir.

 Ve - Vdy >= 0.5 Vd ise Vc=0 alınır.

Asw/s değerinin hiç bir durumda 0.3(fctd/fywd)*bw değerinden küçük olmasına izin verilmez.

Donatı

Asw/s değerinden seçilen etriye donatısıdır. Sırasıyla etriyenin adedi, donatı çapı, orta ve sıklaştırma bölgesindeki aralığı şeklinde gösterilir.

Tabla

Kiriş tabla değeridir. Dikdörtgen kesitlerde kiriş genişliği değeridir. (b)

Simetrik kesitlerde;
b = bw + 1/5  lp

Simetrik olmayan kesitlerde,
b = b1 + 1/10  lp
lp = a  ln

a için şu değerler kullanılabilir:
Tek açıklıklı basit mesnetli kirişler  a=1
Sürekli kirişler(kenar açıklık) a=0.8
Sürekli kirişler(orta açıklık) a=0.6
Konsol kirişlerde a=1.5

Üst sınırlar
b <= bw+12  hf  (simetrik kesit)
b<=£ b1+6  hf  (asimetrik kesit)

veya
b <= bw+½  an (simetrik kesit)
b <= b1+½  an (asimetrik kesit)

Tem. Ack.

Kirişin kolon içinden kolon içine, kiriş başka bir kirişe mesnetli ise kiriş kenarından kiriş kenarına net açıklık değeridir.

Beton fck

Betonun karakteristik basınç dayanımıdır.

Beton fcd

Betonun karakteristik hesap basınç dayanımıdır.

Beton fctd

Betonun karakteristik hesap çekme dayanımıdır.

Çelik fyk

Donatı çeliğin akma dayanımıdır.

Çelik fyd

Donatı çeliğin hesap dayanımıdır.

Çapraz donatı

Bağ kirişlerinde, çapraz donatı dizaynı ilgili bilgileri kontrol bilgilerini tablo olarak listeler. (TBDY Madde 7.6.8)

Ln > 2hk ve V <=1.5 bw d fcd kontrolleri yapılır.

Asd = Vd / (2fydsin(y))

ln: Kiriş temiz açıklığı
hk: Kiriş yüksekliği
Vd: Yük katsayılarıyla çarpılmış düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan kesme kuvveti

d= hk-paspayı

fctd: Beton karakteristik hesap çekme dayanımı
Sin(y): Çapraz donatı demetinin yatayla yaptığı açı
Asd: Her bir çapraz donatı demetindeki toplam donatı alanı
Çapraz: Çapraz donatı demetinin adedi ve çapı
Etriye:  Çapraz donatı demetinin çap ve aralık cinsinden etriye değeri

Öngörüntü ve lejant

Kesit hücresi öngörüntüsü ve renklerin neleri ifade ettikleri gösterilir.

DGT için malzeme modeli

Kesit hücreleri ve donatıları TS500 de tanımlanan beton ve donatı malzeme modeli kriterlerine göre gösterimini sağlamaktadır.

ŞGDT için malzeme modeli

Kesit hücreleri ve donatıları TBDY de tanımlanan beton ve donatı malzeme modeli için ŞGDT kriterlerine göre gösterimini sağlamaktadır.

İ ucu

Kirişin i ucunda lif ve donatı düzenini gösterir.

Açıklık

Kiriş açıklığında lif ve donatı düzenini gösterir.,

J ucu

Kirişin j ucunda lif ve donatı düzenini gösterir.

Kuvvetler tablosu

Yük: İlgili yükleme veya yük kombinasyonlarının adıdır.
i: Yatay elemanda elemanın sol ucu, düşey elemanda elemanın alt ucudur.
j: Yatay elemanda elemanın sağ ucu, düşey elemanda elemanın üst ucudur.
N: Elemanın eksenel kuvvetidir
V2, V3:  Elemanın 2 ve 3 yönündeki kesme kuvvetleridir.
T: Elemanın burulma momentidir.
M2: Elemanın 2 (minör) yönündeki eğilme momentidir.
M3: Elemanın 3 (majör) yönündeki eğilme momentidir.

Tasarım sonuçları

Analiz sonrasında yönetmelik koşulları uygulanmış, bu nedenle değişime uğramış ve dizayna giden uç kuvvetlerini gösterir. Ayrıca kullanılan değerler kalınlaştırılarak gösterilir. Uç kuvvetleri eleman lokal eksenlerinde hesaplanan değerlerdir.

Ham sonuçlar

Analiz sonrasında yönetmelik koşulları uygulanmamış ham uç kuvvetlerini gösterir. Uç kuvvetleri eleman lokal eksenlerindeki etkilerdir.

Global sonuçlar

Analiz sonrasında yönetmelik koşulları uygulanmamış uç kuvvetlerin global koordinatlardaki değerlerdir.

Sonuçları ayrı ayrı göster

4 modal analiz durumu için her deprem yüklemeli kombinsyondan 4 farklı sonuç elde edilir. Her modal durum için elde edilen değerlerin tek tek gösterilmesi istenirse bu seçenek işaretlenir.

En büyük sonuçları göster

4 ayrı modal durum için her yük kombinasyonundan elde edilen 4 farklı sonucun en büyük değerleri tabloda gösterilir.

Moment ve kuvvetler

M değerleri, global koordinat eksen takımına göre ilgili eksen etrafındaki momentleri, F değerleri ilgili eksen istikametindeki kuvvetleri belirtir.

Mr/Mdizayn: Kiriş taşıma gücü ve dizayn momenti değerleridir.

Mr (-)/Mr(+): Kesitin çekme ve basınç bölgelerinde hesaplanan taşıma gücü momentleridir.

As üst: Kesitin üst bölümlerinde bulunan toplam donatı alanlarıdır.

As alt: Kesitin alt bölümlerinde bulunan toplam donatı alanlarıdır.

Kayma güvenliği: Bu mesajı gördüyseniz, kirişte kesme kuvveti kontrolleri aşılıyor demektir.

Sehim aşıyor:  Bu mesajı gördüyseniz, kirişte sehim kontrolü sağlamıyor demektir.

Maksimum pursantaj aşıldı: Bu mesajı gördüyseniz, kirişte maksimum pursantaj kontrolü sağlamıyor demektir.

TS500 Dengeli donatı oranı limiti: TS500’de tanımlanan dengeli donatı oranının 0,85 katıdır.

Donatı oranı farkı: Bakılan eleman ucunda çekme ve basınç donatı oranları farkıdır.

Kapasite tablosu

Kombinasyon: İlgili kombinasyon gösterilir.
i: Yatay elemanda elemanın sol ucu, düşey elemanda elemanın alt ucudur.
j: Yatay elemanda elemanın sağ ucu, düşey elemanda elemanın üst ucudur.
N: Elemanın eksenel kuvvetidir
V2, V3: Elemanın 2 ve 3 yönündeki kesme kuvvetleridir.
T: Elemanın burulma momentidir.
M2: Elemanın 2 (minör) yönündeki eğilme momentidir.
M3: Elemanın 3 (majör) yönündeki eğilme momentidir.
Sınır oranı: İlgili yükleme/kombinasyonda elemanın i ve j ucunda aldığı etkinin, o yüklemedeki kapasitesine oranını gösterir. Değer 1’den büyükse elaman maksimum kapasiteyi aşıyor demektir.
Ger.As.: İlgili yükleme kombinasyonundaki elemanın ihtiyaç duyduğu donatı alanıdır.

Mevcut donatı alanı

i ucu, açıklık ve j ucu için mevcut donatı alan değerleri gösterilir.

2 ekseninde eğilme diyagramı

3 ekseninde eğilme diyagramı

Yükleme durumu

İncelenmek istenen kapasite diyagramlarına ilişkin kombinasyon listeden seçilebilir.

DGT

Kapasite eğrisinin TS500 de tanımlanan beton ve donatı malzeme modeli kriterlerine uyularak elde edilmesini sağlamaktadır.

ŞGDT

Kapasite eğrisinin TBDY de tanımlanan beton ve donatı malzeme modeli için ŞGDT kriterlerine uyularak elde edilmesini sağlamaktadır.

İ ucu

Yatay elemanda elemanın sol ucu, düşey elemanda elemanın alt ucudur.

Açıklık

Kiriş açıklığında lif ve donatı düzenini gösterir.

J ucu

Yatay elemanda elemanın sağ ucu, düşey elemanda elemanın üst ucudur.

Şematik çizim

Moment - eğrilik diyagramı

İdealleştir

İşaretlenmesi halinde Moment-Eğrilik grafiği idealleştirilir. Akma momentinin üzerinden geçen eğimli bir doğru ile kesişen ve moment eğrilik grafiğinin arasındaki alanları eşitleyecek yatay bir doğrunun çizilmesi ile elde edilen bir moment eğrilik ilişkisidir.

Lif en yüksek gerilmeye ulaştığında dur

İşaretlenmesi halinde grafik lif en yüksek gerilmeye ulaştığında grafik biter.

DGT

Moment eğriliğin TS500 de tanımlanan beton ve donatı malzeme modeli kriterlerine uyularak elde edilmesini sağlamaktadır.

ŞGDT

Moment eğriliğin TBDY de tanımlanan beton ve donatı malzeme modeli için ŞGDT kriterlerine uyularak elde edilmesini sağlamaktadır.

Nokta sayısı

Momet eğrilik grafiğinin kaç noktadan oluştuğunu belirlemek için kullanılmaktadır.

Açı

Moment eğrilik ilişkisinin elde edildiği tarafsız eksen açısını göstermektedir. Yukarıdaki görselde kırmızı ok ile belirtilmiştir.

Eksenel kuvvet

Moment eğrilik ilişkisinin hangi eksenel kuvvet etkisi altında çizildiğini göstermektedir.

İ ucu

Yatay elemanda elemanın sol ucu, düşey elemanda elemanın alt ucudur.

J ucu

Yatay elemanda elemanın sağ ucu, düşey elemanda elemanın üst ucudur.

Basınç sınırı

Belirlenen malzeme modeli moment-normal kuvvet etkileşiminde kesitin alabileceği en büyük eksenel basınç kuvvetidir.

Çekme sınırı

Belirlenen malzeme modeli moment-normal kuvvet etkileşiminde kesitin alabileceği en büyük eksenel çekme kuvvetidir.

Gerilme/şekil değiştirme çizgileri

Moment eğrilik ilişkisinin her bir adımında kesitteli gerilme ve şekil değiştirme durumunun renklendirilmiş bir şekilde gösterir.

Rapor oluştur

Moment Eğrilik detaylı raporunu oluşturur.

Sehim ve çatlak tablosu

Sehim ve çatlak kontrollerinde kullanılan değerleri, sehim ve çatlak sonuçları verilir.

Kiriş: Sehim ve çatlak kontrolü sonuçlarının gösterildiği kirişin adıdır.
Kontrol: Sehim ve çatlak kontrolünün yapılıp yapılmadığı bilgisidir.
Ln: Kiriş temiz açıklığıdır.
Delta ig: Sabit yüklere göre hesaplanan ani sehim değeridir.
Delta iq: Hareketli yüklere göre hesaplanan ani sehim değeridir.
Lamda delta ig: Sabit yüklere göre hesaplanan zamana bağlı  sehim değeridir.
Delta t: Ani ve sehim değerleri kullanılarak hesaplanan toplam sehim değeridir.
(Delta t= Delta ig + Delta iq+ Lamda delta ig)
delta iq < l / 360: Hareketli yüklere göre hesaplanan ani sehim değerinin  açıklığa göre kontrolüdür. Sağlamazsa sehim koşulu aşılıyor demektir. ideCAD uyarı verir.
Delta t < l/240: Toplam sehim değerinin açıklığa göre kontrolüdür. Sağlamazsa sehim koşulu aşılıyor demektir. ideCAD uyarı verir.
Omega: Kirişte oluşan çatlak değeri (TS500 formül 13.5)
Omega < omega max: İzin verilen çatlak sınırına göre çatlak değerinin kontrolüdür. Koşul sağlanmazsa ideCAD uyarı verir.

Sabit yüke bağlı sehim eğrisi

Hareketli yüke bağlı sehim eğrisi

Burulma momenti

Td: Tasarım burulma momenti değeridir.
Tcr: Kesitin burulmada çatlama dayanımı değeridir.
S: Burulma dayanım momenti değeridir.

Donatı alanı

Aov/s: Kesme için gereken etriye kesit alanının 1 metrelik kesitteki değeridir.
Aot/s: Burulma için gereken etriye kesit alanının 1 metrelik kesitteki değeridir.
Ao/s: Etriye çubuğunun kesit alanının 1 metrelik kesitteki değeridir.
Asl: Burulma için gerekli boyuna donatı alanıdır.

Etriye

D: Donatı çapı değeridir.
s: Açıklıktaki donatı aralığı değeridir.
sk: Sıklaştırma bölgesindeki donatı aralığı değeridir.

Kontrol

Burulma donatısı

Kirişin üst, orta ve alt bölgelerinde yer alan burulma donatısı bilgisi verilir.

3 boyutlu görüntü

Kolonlar

Seçenek işaretli ise kolon donatıları ekranda gösterilir.

Kirişler

Seçenek işaretli ise kiriş donatıları ekranda gösterilir.

Perdeler

Seçenek işaretli ise perde donatıları ekranda gösterilir.

Boyuna donatılar

Seçenek işaretli elemanlara ait boyuna donatılar ekranda gösterilir.

Enine donatılar

Seçenek işaretli elemanlara ait enine donatılar ekranda gösterilir.

Çapa göre renk

Seçenek işaretli ise farklı çaplardaki donatılar farklı renkte gösterilir. Hangi rengin hangi çapı temsil ettiği ekranın sağında yer almaktadır. Seçenek kapalı ise donatıların tamamı kırmızı olarak gösterilir.