Donatının Eklenmesi TS 500

Betonarme elemanlarda donatı Eklenmesi ve düzenlenmesi ile ilgili koşullar TS 500 ve TBDY 2018 'de verilen varsayımlar esas alınarak uygulanır. Donatı eklenmesi ve donatı düzenlemelerine göre donatı çizimleri kolon, kiriş, perde, döşeme ve temellerde otomatik oluşturulur. TS 500 'de verilen kuralların farklı olduğu durumlar için TBDY 2018 esas alınır.

Bindirmeli ekler kirişlerde montaj donatısında, açıklıkta uygulanır.

Bindirme boyunu belirlemek için kullanılan TS 500 Denklem 9.2 kullanıcı denetimindedir. Kullanıcı tanımlı eklenme boyu tanımı yapılabilir.

Betonarme kolonlar için manşonlu ekler kullanıcı tanımlı olarak kullanılabilir.

Kolon boyuna donatılarında bindirmeli ekler TBDY 2018 'de belirtilen şekilde kolon ortasından otomatik yapılır.

Kolon boyuna donatı bindirme ekleri DBYBHY 2007 'ye uygun olarak kullanıcı tanımlı oluşturulabilir.

Kaynaklı ek uygulanmaz. Ayrıca fiyong ve 90 derece kanca hiçbir durumda uygulanmaz.

Simgeler

f_ctd = Betonun tasarım eksenel çekme dayanımı
f_yd = Boyuna donatının tasarım akma dayanımı
f_yk = Boyuna donatı karakteristik akma dayanımı
l_o = Bindirme boyu
l_b = Kenetlenme boyu
l_bk = Kancalı kenetlenme boyu
r = Aynı kesitte eklenen donatının toplam donatıya oranı
α₁ = Bindirme boyu katsayısı
φ = Boyuna donatı çapı (çeşitli çaplar varsa, en büyüğü)

Genel

TS 500 9.2.1 'de belirtildiği üzere donatıda eklemeler projede gösterilen yerde ve biçimde yapılmalıdır. Bu konuda yapılacak herhangi bir değişiklik için proje mühendisinin onayı alınmalıdır.

Donatının eklenmesinde aşağıdaki yöntemlere izin verilir.

Bindirmeli Ekler

TS 500 9.2.2 'de belirtildiği üzere bindirmeli eklerde çubukların bitişik olması tercih edilmelidir. Eklenen iki çubuk arasında aralık bırakılması gereken durumlarda, bu aralık bindirme boyunun 1/6 'sından ve 100 mm den fazla olmamalıdır.

Demet donatıda ek yapıldığında, demetteki tüm çubuklar aynı kesitte eklenmemelidir. Demetteki bireysel çubuklar için gerekli bindirme boyu, TS 500 Madde 9.2.5 de verilen değer %20 artırılarak bulunur.

Manşonlu Ekler

TS 500 9.2.3 'te belirtildiği üzere betonarme yapı elemanlarında kullanılacak manşonlu eklerin, hem çekme hem de basınç altında, manşonla bağlanan donatı çubuğu için standartlarda öngörülen minimum karakteristik akma dayanımının 1,25 katı dayanıma sahip olduğu deneylerle kanıtlanmalıdır.

NOT: Manşonlu ekler yalnızca betonarme kolonlar için kullanıcı tanımlı olarak kullanılabilir.

Genel Betonarme Parametreleri komutundan manşonlu donatı eki için belirtilen seçenek aşağıda gösterilmiştir.

Kaynaklı Ekler

TS 500 9.2.4 'te belirtildiği üzere Kaynaklı ek yapılacak çubukların metalurjik analizi yapılmalı ve çeliğin özellikle karbon içeriği açısından kaynaklamaya uygun olduğu kanıtlanmalıdır. Kaynaklı ekler TS 708 e uygun olarak yapılmalıdır.

Kaynakla yapılan eklerden her elli taneden birine (en az 5 tanesine) çekme deneyi uygulanmalıdır. Bu deneylerde, ekli donatının 1,25f_yk kadar gerilme taşıyabileceği kanıtlanmalıdır.

ideCAD Statik içerisinde kaynaklı donatı eki bulunmamaktadır.

Çekme Donatısının Eklenmesi

Bindirmeli Ekler

TS 500 9.2.5.1 'te belirtildiği üzere bindirmeli eklerde bindirme boyu l₀ , TS 500 Denklem 9.2 'den hesaplanır.

Burada, “r” aynı kesitte eklenen donatının toplam donatıya oranıdır. Bütün kesiti çekme taşıyan elemanlarda, α₁ = 1,8 alınır. Konum I 'e giren çubuklarda, l₀, 1,4 çarpanıyla artırılır.

Bindirmeli ek yapılan çubuk uçları kancalı ise, bindirme boyu bu denklemden elde edilen değerin 3/4 üne kadar azaltılabilir.

Bindirmeli eklerde, bindirme boyunca sargı donatısı bulundurulması gereklidir. Sargı donatısının çapı, en az eklenen donatı çapının 1/3 ü veya φ8 olmalıdır. Bindirme boyunca en az 6 sargı donatısı bulundurulmalı ve sargı donatısı aralığı eleman yüksekliğinin 1/4 ünden ve 200 mm den fazla olmamalıdır.

Birden fazla çubuğa ek yapılması gereken durumlarda, ek yerleri şaşırtılmalıdır. İki ekin merkezinden merkezine ölçülen uzaklık en az 1.5l₀ kadarsa, ekler şaşırtılmış sayılır.
Hasır donatının eklenmesi için önerilen TS 500 Çizelge 9.2, kesitte bulunan donatının gerekli donatıdan en az %50 fazla olduğu durumlar için geçerlidir. Kesitteki donatı alanının gerekli donatı alanına oranı 1,5 tan küçük olduğu durumlarda, TS 500 Çizelge 9.2 deki bindirme boyları ve enine çubuk sayıları, aşağıda belirtilen katsayı oranında artırılır.

Kolonlarda donatı eklenmesi TBDY 7.3.3 koşullarına göre uygulanır.

Detaylı Bilgi:Kolon Boyuna Donatı Kontrolleri

Kolon Parametreleri komutundan kolon donatı bindirme boyu için belirtilen seçenek aşağıda gösterilmiştir.

Manşonlu Ekler

TS 500 9.2.5.2 'te belirtildiği üzere çekme donatısındaki manşonlu ekler TS 500 Madde 9.2.3 e göre yapılmalıdır.

NOT: Betonarme kolonlar için manşonlu ekler kullanıcı tanımlı olarak kullanılabilir.

Kaynaklı Ekler

TS 500 9.2.5.3 'te belirtildiği üzere Çekme donatısındaki kaynaklı ekler TS 500 Madde 9.2.4 e göre yapılmalıdır.

ideCAD Statik içerisinde kaynaklı donatı eki bulunmamaktadır.

Basınç Donatısının Eklenmesi

Bindirmeli Ekler

TS 500 9.2.6.1 'de belirtildiği üzere bindirmeli eklerde bindirme boyu, TS 500 Madde 9.1.2.1 de belirtilen kenetlenme boyundan ve 300 mm den az olamaz. Basınç donatısındaki bindirmeli eklerde kanca yapılmamalıdır.

Bindirme boyunca, TS 500 Madde 9.2.5.1 de tanımlanan sargı donatısının aralığı d/4 ten az olmalıdır.

Çapı 30 mm den büyük olan donatı çubuklarına bindirmeli ek yapılamaz. Bu çubuklar yeterliliği deneylerle kanıtlanmış özel manşonlarla eklenmelidir.

Manşonlu Ekler

TS 500 9.2.6.2 'de belirtildiği üzere basınç donatısındaki manşonlu ekler, Madde 9.2.3 e göre yapılmalıdır.

NOT: Betonarme kolonlar için manşonlu ekler kullanıcı tanımlı olarak kullanılabilir.

Kaynaklı Ekler

TS 500 9.2.6.2 'de belirtildiği üzere Basınç donatısındaki kaynaklı ekler, TS 500 Madde 9.2.4 e göre yapılmalıdır.

ideCAD Statik içerisinde kaynaklı donatı eki bulunmamaktadır.

Kolon Boyuna Donatısı Bindirmeli Ekleri

Kolon boyuna donatısı kolon orta bölgesinde ekleniyorsa, l₀ ≥ l_b olmalıdır.
Hiçbir yük birleşiminde kolon boyuna donatısında çekme oluşmuyorsa, bindirmeli ekler TS 500 9.2.6 ya göre yapılabilir.
Herhangi bir yük birleşiminde, kolon boyuna donatısında çekme oluşuyorsa, boyuna donatıda kolon alt ucunda yapılacak bindirmeli ekler aşağıdaki koşullara uyacaktır.

Aynı kesitte boyuna donatının yarısı veya daha azı ekleniyorsa, l_o ≥ 1,25 l_b Aynı kesitte boyuna donatının yarısından fazlası ekleniyorsa, l₀ ≥ 1,50 l_b

Sonraki Konu

Standart Kanca Detayları TS 500

İlgili Konular