Sistem Performansının Belirlenmesi (15.7.1.1)
Beton ve donatı çeliğinin birim şekildeğiştirme talepleri, sınır değerler ile karşılaştırılarak kesit düzeyindeki taşıyıcı sistem performansı otomatik belirlenir.
SİMGELER
c = Tarafsız eksen yüksekliği
Lp = Plastik mafsal boyu
My = Etkin akma momenti
Mu = Göçme momenti
ϕ = Eğrilik
ϕy = Akma eğriliği
ϕu = Göçme öncesi eğrilik
ϕt = Toplam eğrilik talebi
εc = Beton basınç birim şekildeğiştirmesi
εs = Donatı birim şekildeğiştirmesi
θy = Akma dönmesi
θk = Yerdeğiştirmiş eksen dönmesi
θki = i ucundaki yerdeğiştirmiş eksen dönmesi
Mevcut binaların Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) yaklaşımı ile deprem performansının belirlenmesinde doğrusal hesap yöntemleri veya doğrusal olmayan hesap yöntemi ile deprem hesabı kullanılır. Doğrusal deprem hesabı uygulandığında birim şekildeğiştirme talepleri TBDY Bölüm 15.5.4 'e veya doğrusal olmayan deprem hesabı uygulandığında TBDY Bölüm 15.6.2 'ye göre elde edilen birim şekildeğiştirme talepleri, birim şekildeğiştirme kapasiteleri ile karşılaştırılarak kesit düzeyinde taşıyıcı sistem performansı belirlenir.
Mevcut binaların Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) yaklaşımı ile deprem performansının belirlenmesinde doğrusal hesap yöntemi uygulandığında eleman uç eğrilik talebi ϕt, Denk.(15.2) 'deki bağıntı ile hesaplanır. Detaylı açıklama Toplam Eğrilik Talebi (15.5.4.2) başlığında yapılmıştır.
Eleman uç eğrilik talebi ϕt , hesaplandıktan sonra kesitteki bütün sargılı-sargısız beton ve donatı liflerinde (fiber) birim şekildeğiştirme talepleri hesaplanabilir. Aşağıdaki şekilde örnek bir moment eğrilik grafiği gösterilmiştir. Bu grafikde ( B ) noktası, donatının akma gerilmesine ulaştığı noktadır. Moment-eğrilik analizi sonucunda bulunan ( B ) noktasındaki moment değeri akma momenti My , eğrilik ise akma eğriliği ϕy olarak isimlendirilir. Bu noktadan sonra kesitte plastik şekildeğiştirmeler meydana gelir. ( C ) noktası kesitin göçme noktasıdır ve bu noktadaki momente göçme momenti veya moment kapasitesi Mu , eğriliğe ise göçme öncesi eğrilik ϕu adı verilir. Bu noktadan sonra kesit yük taşıma kapasitesini ve plastik şekildeğiştirme kabiliyetini kaybeder ve göçer. Performans analizinde doğrusal hesap yöntemi uygulandığında plastik mafsal tanımı olmadığından bu değerlere Denk.(15.2) ile ulaşılır. Bu nedenle moment-eğrilik analizi dolaylı yoldan kullanılmalıdır. Denk.(15.2) ile bulunan Eleman uç eğrilik talebi ϕt , moment eğrilik grafiğinde yerine konulur ve bu noktadaki malzeme birim şekildeğiştirme değerleri elde edilir. Moment eğrilik grafiğindeki eğrilik talebi ( D ) noktası ile gösterilmiştir.
Herhangi bir noktadaki eğrilik değeri ile kesit birim şekildeğiştirme ilişkisi aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Yukarıdaki bağıntıda, kesitin en üst noktasındaki eleman lifinin birim şekildeğiştirme değeri εc ve tarafsız eksen yüksekliği c olarak gösterilmiştir. Eğrilik değeri ϕ = εc/c olarak ifade edilir. Bu durumda eğrilik talebi ϕt eğrilindeki beton birim şekildeğiştirme değeri εc ve donatı birim şekildeğiştirme değeri εs beton ve donatının birim şekildeğiştirme talepleridir.
Mevcut binaların Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) yaklaşımı ile deprem performansının belirlenmesinde doğrusal olmayan hesap yöntemi uygulandığında kolon ve kirişlerde yığılı plastik davranış modeline göre hesaplanan plastik mafsal dönme değerleri, mevcut binaların performans analizine uygun olarak hesaplanmış plastik dönme sınır değerleri ile karşılaştırılır. Benzer şekilde perde ve poligon perdelerde yayılı plastik davranış modeli 'ne göre hesaplanan beton ve donatı çeliği birim şekildeğiştirme değerleri, birim şekildeğiştirme sınır değerleri ile karşılaştırılır. Plastik mafsal dönme değerleri ve birim şekildeğiştirme değerleri itme analizi sonucunda hesaplanır ve sınır değerler ile karşılaştırılarak kesit performansı belirlenir.
İlgili Konular