Tek Modlu İtme Yöntemleri Esasları ve Koşulları (5.6.2)
Sabit veya Değişken Tek Modlu İtme yöntemi seçimi kullanıcı denetimindedir.
Seçilen itme yöntemine göre, plastik şekildeğiştirmeler, şekildeğiştirme sınırları ve bina performansı otomatik olarak hesaplanır.
Tek modlu itme yöntemleri uygulanabilirliği otomatik kontrol edilir.
SİMGELER
ηbi = i’inci katta tanımlanan Burulma Düzensizliği Katsayısı
Tek Modlu İtme Yöntemleri, TBDY Bölüm 4 'te açıklanan doğrusal Mod Birleştirme Yöntemi 'nin tek modlu uygulanmasının doğrusal olmayan artımsal karşılığıdır. Bu nedenle Mod Birleştirme Yöntemi 'nde kullanılan, hesaplanan mod şekilleri, modal katkı çarpanı, modal etkin kütlesi gibi modal yapısal karşılıklar Tek Modlu İtme Yöntemleri 'nde kullanılır.
TBDY 5.6.2.2 'ye göre Tek Modlu İtme Yöntemleri 'nin uygulanabilmesi için aşağıda tanımlanan (a) ve (b) koşullarının her ikisinin de sağlanması zorunludur:
(a) Herhangi bir katta ek dışmerkezlik gözönüne alınmadan doğrusal elastik davranış esas alınarak TBDY Tablo 3.5 'e göre hesaplanan burulma düzensizliği katsayısı 'nın ηbi <1.4 koşulunu sağlaması gereklidir.
(b) Gözönüne alınan deprem doğrultusunda, doğrusal elastik davranış esas alınarak hesaplanan hakim titreşim moduna ait taban kesme kuvveti etkin kütlesi 'nin toplam bina kütlesine oranının en az 0.7 olması zorunludur. Bu oran aynı zamanda Modal Kütle Katılım Oranı olarak da hesaplanmaktadır. Bu nedenle tek modlu itme yöntemlerinde gözönüne alınan doğrultuda hakim titreşim moduna ait kütle katılım oranının 0.7 'den büyük olması gerekmektedir.
TBDY 5.6.2.3 ‘e göre Tek Modlu İtme Yöntemleri 'nde, gözönüne alınan deprem doğrultusundaki hakim titreşim mod şekli ile orantılı olacak şekilde deprem yerdeğiştirme talebi sınırına kadar monotonik olarak adım adım uygulanan deprem yükü artımlarının etkisi altında, taşıyıcı sistemde meydana gelen yerdeğiştirme, plastik şekildeğiştirme ve iç kuvvet artımları ile bunların birikimli değerleri hesaplanır. Son adımda ise yerdeğiştirme, plastik şekildeğiştirme ve iç kuvvetler elde edilir.
Plastik şekildeğiştirme talepleri, plastik mafsalların performans noktasında hesaplanan plastik dönmeler ile karşılaştırılarak eleman performansı belirlenir. Benzer şekilde perde elemanlarındaki birim şekildeğiştirme talepleri, yayılı plastik davranış modeli kullanılarak performans noktasında hesaplanan beton ve donatı çeliği birim şekildeğiştirme değerleri ile karşılaştırılarak eleman performansı belirlenir.
TBDY 'de iki farklı Tek Modlu İtme Yöntemi tanımlanmıştır. TBDY 5.6.3 'te belirtilen Sabit Tek Modlu İtme Yöntemi veya TBDY 5.6.4 'te belirtilen Değişken Tek Modlu İtme Yöntemi kullanılabilir.
Yeni yapılacak binalar için plastik mafsal sınır değerlerini ve eleman performansı gösteren plastik mafsal iskelet eğrisinin bir örneği aşağıda verilmiştir.
Plastik mafsalların performans değerlendirmesi üç boyutlu ekrandan incelenebilir.
TBDY 5.6.2.4 ‘e göre göre her katta rijit diyafram varsayımının yapıldığında ve serbestlik derecelerinin kat kütle merkezinde birbirine dik iki doğrultudaki yatay bileşenleri ile düzey eksen etrafındaki dönme olarak tanımlanmaktadır.
Sonraki Konu
İlgili Konular