Geçiş Katı Döşemeleri Modelleme Kuralı (4.5.7.2)
Normal katlardan rijit bodrum katlarına geçiş döşemelerinde, yarı rijit diyafram çözümünde iki boyutlu kabuk sonlu elemanlar (shell) otomatik olarak modellenir.
Herhangi bir düzensizlik kontrolüne bakılmaksızın normal kat, rijit bodrum kat geçişlerinde bulunan döşemeler TBDY Madde 4.5.7.2 'de belirtildiği gibi iki boyutlu kabuk sonlu elemanlar (shell) ile modellenir.
Geçiş katları rijit bodrum katı içeren binalar, plan düzlemi alanınında değişiklik bulunan binalarda ortaya çıkmaktadır. Yatay rijitlik bakımından üst bölüm (normal katlar) ile görece çok daha rijit olan alt bölüm (bodrum katları), dinamik davranış ve dayanım açılarından çok farklı özelliklere sahiptir. Aşağıda gösterilen perde kesme kuvveti diyagramında görüldüğü üzere geçiş katında kesme kuvveti işaret değiştirmektedir. Geçiş katında bulunan döşemenin bu kesme kuvveti farkından oluşan yük aktarımını gerçekleştirebilecek yeterli rijitliğe ve dayanıma sahip olmalıdır. Bu durum döşemeden ve yatay yük taşıyıcı sisteme aktarılacak kuvvetlerin de büyümesine sebep olur. Bu nedenle geçiş katı içeren yapıların tamamı yarı rijit diyafram kabulü ile çözülür.
Aşağıdaki resimde rijit bodrum içeren bir yapının perde kesme kuvveti diyagramı bulunmaktadır. Görüldüğü üzere normal katlardan rijit bodrum katına geçiş katında bulunan döşeme seviyesinde kesme kuvveti yön değiştirmiştir.
Bu yapının geçiş katındaki döşemelerde meydana gelen gerilme dağılımı da aşağıda gösterilmiştir. Görüldüğü üzere gerilmeler döşemelerin perdelere bağlandığı bölümlerde fazlalaşmaktadır. Yapı A2-A3 düzensizliği içermemesine rağmen döşemelerin belirli noktalarında gerilme değerleri yükselebilir. Bu durumu ortaya çıkması da yalnızca iki boyutlu sonlu eleman çözümü ile olmaktadır.
Aşağıdaki resimde geçiş katı ve normal kat döşemesi kabuk sonlu eleman sonuçlarını renk skalası ile karşılaştırılmıştır. Görüldüğü üzere normal kat döşemeleri deprem etkisinden ötürü yalnızca yatay yük taşıyıcı sistem çevresinde gerilme artışı olmuştur. Ancak geçiş katındaki gerilme değerleri normal kat gerilme değerlerine göre büyüktür. Geçiş kat döşemelerindeki yatay yük taşıyıcı sisteme aktarılan yüklerin oluşturduğu gerilmeler de görece normal kata göre büyük olmaktadır.
Yukarıda anlatılan nedenlerden ötürü geçiş kat döşemeleri yarı rijit diyafram kabulü ile modellenmek zorundadır. Bknz: A2 ve A3 türü Düzensizliklerin Bulunduğu Döşemeler (4.5.6.2) Eğer yarı rijit diyafram olarak modellenmesi gereken döşemeler rijit diyafram kabulü ile yapılırsa döşeme düzlem içi gerilmelerinin deprem etkisi sebebiyle olan artışı dikkate alınmayacaktır.
