Doğrultu Birleştirmesi Uygulanmış Yatay Deprem Etkisi (4.4.2.1)

Yatayda birbirine dik X ve Y doğrultularında belirlenen deprem etkileri Denklem 4.9 ile otomatik birleştirilir.

SİMGELER

E_d = Doğrultu birleştirmesi uygulanmış tasarıma esas toplam deprem etkisi
E_d^(H) = Doğrultu birleştirmesi uygulanmış tasarıma esas yatay deprem etkisi
E_d^(X)= (X) doğrultusundaki depremin etkisi altında tasarıma esas deprem etkisi
E_d^(Y)= (Y) doğrultusundaki depremin etkisi altında tasarıma esas deprem etkisi

Deprem, üç boyutlu ve dinamik bir etkidir. Deprem sırasında yer kabuğu aynı anda iki yatay doğrultu ve düşey doğrultu olmak üzere toplamda üç doğrultuda hareket eder. Dolayısıyla yapılarında bu üç boyutlu etki altında tasarımları yapılmalıdır.

Deprem hesabı zaman tanım alanında dinamik davranışı temsil eden hareket denklemleri ile çözülürse, aynı anda üç doğrultudaki etki de gözönüne alınabilir. Ancak çoğu zaman düşey bileşenin etkisi, yatay etkilere göre oldukça düşük olduğundan hesap iki yatay doğrultu üzerinden yapılır. Zaman tanım alanında hesap, çeşitli zorluklar ve özellikle zaman tasarrufu nedeni ile özel yapılar haricinde kullanılmamaktadır.

Standart yapı tasarımı için dünya genelinde yönetmeliklere bağlı kullanılan Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ve Mod Birleştirme Yönteminde mantıkları gereği deprem verisi olarak kullanılan tasarım ivme spektrumu, depremin bir doğrultusu için hesaplanan maksimum toplam ivmelere karşı gelir, bu nedenle her iki yatay doğrultu için ayrı ayrı hesap yapılıp belirlenen iç kuvvet, yer değiştirme gibi büyüklükler istatiksel çalışmalarla geliştirilen doğrultu birleştirme kuralları ile yaklaşık olarak elde edilir.

TBDY 2018’de DBYBHY 2007’de olduğu gibi ana doğrultu ile diğer doğrultunun % 30’u birleştirilir.

TBDY 2018’e uygun yatay deprem etkilerinin belirlenmesi ve yukarıda bahsi geçen yöntem ile birleştirilmesi ideCAD Statik tarafından otomatik gerçekleştirilir. ideCAD arayüzü ve raporlarda detaylandırılır. Yatay deprem etkisi Ex ve Ey ile sembolize edilmektedir, seçmeli raporda yükleme durumu ve yükleme kombinasyonları başlığında yer alır. Yükleme kombinasyonları içerisinde aynı zamanda % 30 kuralına uygun birleştirme yapılır ve yatay doğrultuların katsayıları kombinasyon içinde belirtilir. Aşağıda örnek olması açısından gösterilen betonarme kolon diyalogunda yer alan kuvvet- donatı alanı sekmesinde görülecektir.

Sonraki Konu

Zaman Tanım Alanında Hesapta Doğrultu Birleştirilmesi (4.4.2.2)

İlgili Konular