Perdelerin Eğilme Tasarımı
Süneklik Düzeyi Yüksek Perdeler
Süneklik düzeyi yüksek perde veya grup perde tasarımında düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan iç kuvvetlerin yanı sıra bu iç kuvvet diyagramları kullanılarak elde edilen çeşitli artırımlar da söz konusudur. TBDY 2018 Bölüm 7.6.6 'da perde tasarım eğilme momentleri ve tasarım kesme kuvvetlerinin değerlerinin nasıl hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.
TBDY Bölüm 7.6.6.1 'e göre;
Hw/lw > 2.0 koşulunu sağlayan perdelerde tasarıma esas eğilme momentleri, kritik perde yüksekliği (Hcr) boyunca sabit bir değer olarak dikkate alınmaktadır. Bu sabit değer perde tabanında Bölüm 4 'e göre hesaplanan eğilme momentine eşit alınmaktadır. Kritik perde yüksekliğinin sona erdiği kesitin üstünde ise, perdenin tabanında ve tepesinde hesaplanan momentleri birleştiren doğruya paralel olan doğrusal moment diyagramı uygulanmaktadır (TBDY Şekil 7.12).
Hw/lw ≤ 2.0 olan perdelerin bütün kesitlerinde tasarım eğilme momentleri, düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan eğilme momentlerine (TBDY Bölüm 4 'e göre hesaplanan eğilme momentleri) eşit alınacaktır.
Örnek
Aşağıda plan görüntüsü verilen ve her bir kat yüksekliği 3m olan 8 katlı yapının GP1 isimli perde grubu için 0.9G'+Ey+0.3Ex-0.3Ez yükleme kombinasyonu altında tasarım eğilme momenti değerleri hesaplanacaktır.
Birinci adımda 0.9G'+Ey+0.3Ex-0.3Ez yükleme kombinasyonu altında moment diyagramı çizilir. Şekil 1a 'da mavi çizgiler ile GP1 grup perdesinin düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında 0.9G'+Ey+0.3Ex-0.3Ez yükleme kombinasyonu altında M3 moment diyagramı gösterilmiştir.
Zemin kat perdesinin alt ucunda Moment değeri 434.47 tfm olarak bulunmuştur. Kritik perde yüksekliği boyunca (Hcr = 4.25m) tasarım eğilme momenti değeri olarak bu değer kullanılacaktır. Kritik Perde yüksekliğinin sona erdiği kesitin üzerindeki bölümde ise zemin kat perdesinin alt ucundaki moment değerinden (434.47 tfm) en üst katın üst ucundaki moment değerine (29.43 tfm) bir çizgi çekilir. Daha sonra Kritik perde yüksekliğinin bittiği bölümden bu çizgiye paralel bir çizgi daha çizilir ve Şekil 1b 'de gösterilen tasarım eğilme moment diyagramı ortaya elde edilir. Perde tasarımı oluşturulan bu moment diyagramı kullanılarak yapılmaktadır.
Süneklik Düzeyi Sınırlı Perdeler
Süneklik düzeyi sınırlı perdeler TBDY Bölüm 7.10 'da belirtildiği üzere düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisinden oluşan iç kuvvetlere göre boyutlandırılarak donatılandırılacaktır. Bu durumda tasarım eğilme momenti değeri yükleme kombinasyonlarından çıkan iç kuvvet değerleridir.
Simgeler
Hcr = Perde kritik yüksekliği
Hw = Temel üstünden veya zemin kat döşemesinden itibaren ölçülen toplam perde yüksekliği
lw = Perdenin veya bağ kirişli perde parçasının plandaki uzunluğu
Sonraki Konu